Место перевода в моей жизни

İnstitutda oxuduğum illərdə, professional tərcümə ilə məşğul olmaq istəyən tələbələr 3 kursdan sonra tərcümə işinin sirlərinə bələd olmağa başlayırdılar. O illər, mən o tələbələrin içində deyildim. Sadəcə, bütün tələbələr kimi, həftədə bir neçə dəfə, tərcümədən praktikumlar keçirdik və mən onlarda aktiv iştirak edirdim. İnstitutu bitirdikdən sonra, milli məktəblərdə rus dili və ədəbiyyatını tədris edərkən belə, tərcümə işi məni özünə çəkir, elə bil ki, məni “ çağırırdı ”.
Bəs bu işi niyə belə sevirdim və indidə sevirəm?
Mən bir şeyi bilirəm – mən rus dilini çox sevirəm. Bizim ailəmizdə heç kəs rus dilində danışmırdı. Hələ 70 ci illərdə, rus dilində televiziya kanalları çox deyildi. Vaxtımın çoxunu televiziya qarşısında keçirir, cizgi filmlərindən tutmuş xokkeyə qədər rus dilində hər şeyə baxırdım. Uşaq bağçasının rus bölümünə güdirdim. Yeddi yaşımda, məni məktəbin milli bölməsinə yazdılar, ancaq, 17 yaşımda sənətimi özüm seçdim. Rus dili maraqlı həyatımın ayrılmaz hissəsinə çevrildi. Mən işləmək istəyirdim, azərbaycan məktəblərinə rus dilini və ədəbiyyatını tədris etmək üçün tələsirdim. Hər zaman hesab edirdim ki, ancaq tərcümə, hər hansı bir konkret dilə olan bağlılığını, sevgini və marağını ifadə etmək üçün güclü ifadə vasitəsi ola bilər. Rus dili fəgli bir dil olaraq, çox ehtiyatlı, diqqətli və qayğıkeş münasibət tələb edir. Bu dili tədris etmək bir iş, tərcüməsinin sehrli gücü ilə bu dildə nə isə yaratmaq isə - tamam başqa bir zövqdür. Qoy bu tərcümə lap bir cümlədən ibaret olsun, lap əhəmiyyətsiz bir şey olsun. Uğurlu tərcümə öz işini bilir və görür.
Sevinirəm ki, bütün bu illər ərzində, mənə müraciət edən insanlar – həm azərilər, həm də ruslar mənim işlərimdən razı qalmışlar. Mənim tərcümələrim onlar üçün “ yad ” olmayıb.
Mən – azərbaycanlıyam. Mənim gözəl ölkəm və çox şirin, ahəngli və zəngin dilim var. Mən bununla fəxr edirəm. Rus dilini də ikinci doğma dilim hesab edirəm. Ona görə yox ki, bu mənim işim, sənətimlə bağlıdır. Ona görə ki, etdiyim hər tərcüməyə, mən bu qədim dilə olan sevgimin bir zərrəsini qatmışam.
Tərcümə zamanı arxalandığm əsas prinsipim : bu tərcümə elə olmalıdır ki, heç kəs onun tərcümə edildiyini anlamasın.
Hələ Sovet İttifaqı dönəmində, azərbaycan ədəbiyyatında, tərcümə çox önəmli yer tuturdu. Rus ədəbiyyatının inciləri dəfələrlə azərbaycan dilinə tərcümə edilirdi. Bu işlə azərbaycan nəşrinin və poeziyasının ən görkəmli nümayəndələri : S.Vurğun, S.Rüstəm, R.Rza və başqaları məşğul olurdular. O illərdə, rus dili hökümət tərəfindən ikinci doğma dil elan edilmişdi.
Azərbaycan oxucuları maraqla Puşkini, Lermantovu, Dostoyevskini, Turgenevi, Mayakovskini həm birinci, həm də ikinci doğma dillərində mütailə edirdilər. Əhalinin böyük bir hissəsi rus dilində danışırdı. Doğurdanda, xalqların yaxınlaşmasında tərcümənin rolu əvəzsizdir.
Sovet İttifaqı dağıldıqdan sonra, çox şey dəyişdi, ancaq, rus dili bu gün də çox aktualdır. İndi elmi tərcümələrə daha çox yer verilir. Ölkənin bütün ali məktəblərində, univesitetlərində, tələbələr rus dilində olan əbəbiyyata daha çox üstünlük verirlər. Rus dilindən azərbaycan dilinə çox sayda tərcümələr edirlər. Bu hal məni çox sevindirir. Çünki bu işlə məşğul olarkən, istər-istəməz, günü-gündən daha yaxşı tərcümə etməyi öyrənirlər. Bu da, rus danışıq dili və yazı vərdişlərinə yiyələnməkdə onlara böyük təkan verir. Beləliklə, ümid edirəm ki, qarşıda məni maraqlı, çətin tərcümə işləri gözləyir. Sizinlə işləməkdən çox böyük zövq alacağıma inanıram.